Retsudvalget 2013-14, Grønlandsudvalget 2013-14
REU Alm.del Bilag 154, GRU Alm.del Bilag 41
Offentligt
Unnerluussisuunerup 2012–imut ukiumoortumik nalunaarusiaaaKalaallit Nunaanni politit pillugitnaammagittaalliuutit suliarineqarnerat
Unnerluussisuunerup 2012– imut ukiumoortumik nalunaarusiaaaKalaallit Nunaanni politit pillugitnaammagittaalliuutit suliarineqarnerat
Rigsadvokatens beretning 2012Behandling af klager over politiet i Grønland
Publikationen kan hentes på Rigsadvokatens hjemmesidehttp://www.anklagemyndigheden.dk
ISBN 978-87-994753-2-2 (Internet)
Layout: Rumfang 13194-72
2012
ISSN 1601-4138
ImarisaiSiulequt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51.1.12.2.12012-mit sulineq nalinginnaasoq.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6Aallaqqaasiut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Suliat kisitsisinngorlugit nalunaarsorneri aammanaammagittaalliuutit aalajangersimasut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartut suliaatpillugit naammagittaalliuutit tiguneqarsimasut kisitsisinngorlugittakussutissiaq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82.2Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartutsuliaannut tunnga-Sut aalajangiiffigineqarsimasut . . . . . . . . . . . . . 92.2.1 Iliuusaasut pillugit naammagittaalliuutit aalajangikkatkisitsisinngorlugit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92.2.2 Suliat pinerluttulerinermut tunngasut aalajangikkatkisitsisinngorlugit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102.33.3.13.23.3Suliat Rigsadvokatimit aalajangiiffigineqartut kisitsisinngorlugit 12Suliat aalajangersimasut misissorneri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Inatsimmi kapitali 2 – iliuusaasut pillugit naammagittaalliuutit . . 13Inatsimmi kapitali 3 – pinerluttulerani suliat . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Suliat politimesterip nammineerluni aallartitai . . . . . . . . . . . . . . . 20Sulianut nalunaarutini siusinnerusukkut saqqummersitaniallaaserineqartunut paasissutissat ilassutit3.4§ 17, imm. 2 malillugu misissuinerit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Sulianut nalunaarutini siusinnerusukkut saqqummersitaniallaaserineqartunut paasissutissat ilassutit3.5Suliat Rigsadvokatimit suliarineqartut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Suliaasimasunik nalunaarsuut .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30Ilanngussaq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31Ilanngussaq 1 : Kalaallit Nunaanni politiit pillugit naammagittaalliuutinikaalajangiiniartartut nalunaarusiorfinni 2012-imi ilaasortaat. . . . . . . . . . .31
5
SiulequtKalaallit Nunaanni Inatsisartunut, Folketingemut aammalu Inatsisinikator-titsinermik ministerimutKalaallit Nunaanni politiit pillugit naammagittaalliuutit aammalu pinerlut-tule-raluni suliat suliarineqartarnerat pillugu inatsit nr. 905 16. december 1998-ime-ersumi § 33 malillugu, inatsimmi kapitali 2-mi aammalu 3-mi taaneqartututsuliat suliarineqarsimanerat ukiumoortumik Rigsadvokatip nalunaarusiarisas-savai. Pineqarput politiini sulisuusut pillugit sulinermi nalaani iliuusaannutnaammagittaalliuutigineqartut suliarineqartarneri, politiini sulisuusut pillugitpinerluttulerinermut tunngasut suliassat suliari-neqartarneri kiisalu politiit aku-liunnerisa kingunerisaannik toqusoqar-simatillugu imaluunniit pineqartunikpolitiinit tigummineqarnerup nalaani annertuumik ajoqusertoqarsimaneranikmisissuinerit.Tamatumunnga naapertuuttumik matumuuna ukioq 2012-imut nalunaa-rusiorpunga.Nalunaarusiami Kalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aala-jangiiniartartut nalunaarusiaata ilaa ilanngunneqarpoq.København, februar 2014
Ole Hasselgaard
6
1. 2012-imi sulineqnalinginnaasoq1.1 AallaqqaasiutPolitiit suliaat pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartut pillugitaaqqissuus-sineq Kalaallit Nunaanni atuutilerpoq 1. januar 2000 uangalu ta-amanimiilli ukiut tamaasa politiit suliaat pillugit naammagittaalliuutinik aala-jangiiniartarnernut tunngasut Kalaallit Nunaanni suliarineqartarnerinik Rigs-advokati nalunaarusiortar-poq. Siusinnerusukkut nalunaarusiarineqarsimasutunnerluussisussaatitaasut nittarta-gaanniwww.anklagemyndigheden.dkaane-qarsinnaapput. Ukiuni 2000, 2001 kingullermillu 2002-mut nalunaarusiaasutimaqarput malittarisassat aaqqissuussi-nermi tunngaviusut peqqissaartumiksammineqarsimapput aammalu politiit unner-luussisussaatitaasullu aaqqissu-unneqarnerisa suliassallu allaaserineqarneri. Kalaallit Nunaanni politiit pillu-git naammagittaalliuutinik aamma pinerluttoqarsimatillugu suliaqartarnernuttunngasut pillugit inatsit nr. 905 23. december 1998-imeersoq aamma naluna-arutit kaajallaasitallu ilanngussatut naqinneqarlutik ilanngunneqarput.Inatsimmi nr. 305 30. april 2008-meersumi, 1. januar 2010 atuutilersumi,Kalaallit Nunaanni eqqartuussisarnermik inatsit nutaaq akuerineqarpoq.Taamaattorli Kalaallit Nunaanni politiit pillugit naammagittaalliuutit aam-malu pinerluttuleraluni suliat suliarineqartarnerannut malittarisassat inatsimmi1998-imeersumi immikkut naleqqussarneqarpoq.Nalunaarusiami matumani 2012-imi politiit pillugit naammagittaalliuutittoqqakkat misissorneqarput. Aammattaaq naammagittaalliuutit pineqartutpillugit kisit-sisinngortinneqarneri ilaapput.
2012-imi sulineq nalinginnaasoq
7
QaanaaqThule
PituffikThule Air Base
UpernavikUpernavik
IlloqqortoormiutUummannaqUmanakScoresbysund
QeqertarsuaqGodhavn
Aasiaat
IlulissatQasigiannguitChristianshåbJakobshavn
Egedesminde
SisimiutHolsteinsborg
KangerlussuaqSøndre Strømfjord
ManiitsoqSukkertoppen
TasiilaqNuukGodthåbAngmagssalik
Hovedstation (politimesterens kontor)PaamiutFrederikshåb
PolitistationerNarsaqNarssak
QaqortoqJulianehåb
NanortalikNanortalik
8
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
2. Suliat kisitsisinngorlugitnalunaarsorneri aammanaammagittaalliuutitaalaja-ngersimasut2.1 Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiini-artartut suliaat pillugit naammagittaalliuutit tiguneqarsi-masut kisitsisinngorlugit takussutissiaqPolitiit pillugit naammagittaalliuutit tiguneqartut amerlassusaat nalunaaru-siorfimmi 2012-imi 15-iupput nalunaarusiorfimmi 2011-mi 18-iusimallutik. § 17,imm. 2 malillugu misissuinermik ataatsimik aallartitsisoqarpoq, suliallu inuittoqusimane-rannut imaluunniit annertuumik ajoqusersimanerannut, politiitakuliussimanerisa kingunerannik imaluunniit pineqartut politiinit tigummine-qarnerisa nalaanni pisima-sunut tunngasuupput.Tabel 1. Politiit pillugit naammagittaalliuutit politimesterimi tiguneqarsimasut1Tiguneqarsimasut ukiuniPolitiit iliuusaannutnaammagittaalliuutitPolitiit pinerluttuliorsimanerinutnaammagittaalliuutit2)§ 17, imm. 2 malillugu misissuineritAaqqissuussineq malillugusuliat katillugit2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 201213179128698
6(0)120
9(0) 14(4) 14(0) 10(1) 11(7)127124329321118
8(1)118
7(3)116
Nassuiaatit:1) Politiit pillugit naammagittaalliuutit Rigsadvokatimit tiguneqarsimasut,takuuk tabel 72) Angallannermut tunngasut ungaluusigaapput
Suliat kisitsisinngorlugit nalunaarsorneri aammanaammagittaalliuutit aalaja-ngersimasut
9
2.2 Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiini-artartut suliaannut tunngasut aalajangiiffigineqarsimasutUkiuni nalunaarusiorfiusuni 2012-imi Kalaallit Nunaanni politimesterip suliat16-it aalajangiiffigisimavai, 2011-mi suliat 18-it aalajangiiffigisimallugit.Tabel 2. Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartut suliaataalajangiiffigineqartutAalajangiiffigineqarfigineqartutPolitiit iliuusaannutnaammagittaalliuutitPolitiit pinerluttuliorsimanerinut1)§ 17, imm. 2 malillugu misissuineritAaqqissuussineq malillugu suliatkatillutikNassuiaatit:1) Angallannermut tunngasut ungaluusigaapput
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012135(0)422811169994
8(1) 5(3) 18(2) 13(0)117218135224
8(4) 7(1) 11(3)219218116
2012-ip naanerani suliat 19-it Kalaallit Nunaanni politimesterimi suliarineqar-put 2011-mi 19-iusimallutik.Tabel 3. Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartut suliassaat31. december ingerlasut2008Iliuutsit pillugit naammagit-taalliuutitPinerluttuliornerit§ 17, imm. 2 malillugumisissuineritKatillugit1011223200997 (1)2182010811 (4)2212011610 (2)1172012108 (3)119
1) Angallannermut tunngasut ungaluusigaapput
2.2.1 Iliuusaasut pillugit naammagittaalliuutit aalajangikkat kisitsisinngorlugitIliuusaasutpillugit naammagittaaliuutit aalajangiiffigineqarsimasut kisitsisinn-gortinne-qarnerat, naammagittaalliuutinut politeeqarfinni isumaqatigiissu-taasimasunut(nalu-naarsukkanut)paasisutissaniknaammagittaalliuutinikutertinneqarsimasunik naamma-gittaalliuutinillu itigartitsissutigineqarsimasu-
10
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
nik imaqarput. Aammattaaq suliat politiit ataasiakkaat/ ”aaqqissuussaaneq”isornartorsiussallugit imaluunniit pisoq ajuusaaru-tigissallugu tunngavissaqar-simavoq.Ukiumi nalunaarusiorfiusumi 2012-imi iliuusaasut pillugit suliat sisamataalajangiif-figineqarput. Suliani taakkunannga marluk naammagittaalliuutittunngavissaqanngit-sutut itigartitsissutigineqarput. Suliat sinneri marluk nalu-naarusiatut aalajangiiffigi-neqarput. Aalajangiinerit Rigsadvokatimut naam-magittaalliuutigineqanngillat.Tabel 4. Suliat iliuusaasunut tunngasut aalajangiiffigineqarsimasutSuliat iliuusaasunut tunngasutaalajangiiffigineqarsimasut2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Naammagittaalliuutit politeeqarfimmiisumaqatigiissutigineqartut1)Naammagittaalliuutit utertinneqartutNaammagittaalliuutit tunngavissa-qanngitsutut utertitat2)Isornartorsiorneqanngilaqpisorli ajuusaarutigineqarpoq3)Isornartorsiuinissamut tunngavissalik4)Aaqqissuussinermutisornartorsiuinerit5)Allat6)Katillugit
109
205
008
0212
106
107
007
202
120013
10008
200111
110016
20009
10009
10019
00004
Nassuiaatit:1) Nalunaarsukkat.2) Tassani pineqarput ilaatigut suliat tunngavissaqanngitsut, misissuinerit naammagittaalliuummut naapertuu-tinngitsut aammalu suliani paasissutissat imminnut paarlangasut (”naligiiginnartut”).3) Suliami pisup naammagittaalliortumut utoqqatsissutigineqarnera, naak politiitut sulisup iliuusaata isornar-torsiornissaanut patsisissaqanngikkaluartoq.4) Politiitut atorfeqartup iliuusaanik isornartorsiuineq5) Ingerlatseriaatsimut nalinginnaasumut aaqqissuussinerup isornartorsiorneqarnera6) Suliaq unitsinneqarsimasoq pineqarpoq, ilaatigut naammagittaalliortup politimesterip saaffiginnissutaanutqisuariar-simannginnera pissutigalugu
2.2.2 Suliat pinerluttulerinermut tunngasut aalajangikkat kisitsisinngorlugitSulianutpinerluttulerinermuttunngasunut kisitsisitigut takussutissiaq imaqar-poq sulianut paasissutissanik nalunaarutiginninnernik tunuartinneqartunik pi-viusorsior-tumik suliarineqanngitsunik aamma sulianik paasiniarneri unitsinne-qartunik ima-luunniit uparuarneqanngiinnartussanik. Taamatuttaaq ilaapput
Suliat kisitsisinngorlugit nalunaarsorneri aammanaammagittaalliuutit aalaja-ngersimasut
11
paasissutissat, sulianut politimesterip imaluunniit Rigsadvokatip unnerluutigin-ninnissamut tunngavissaqarsori-saannik.2012-imi suliat pinerluttulerinermut tunngasut aqqanillit aalajangiiffigine-qarsimapput, taakkunannga pingasut angallannermi suliaallutik.Suliani aqqaniliusuni pingasuni unnerluussinissamut tunngavissaqartoqar-simavoq. Suliat marluk angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerupput. Su-liaq ataaseq eqqartuussivitsigoortuunngitsumik akiligassiinermik aalajangiif-figineqarpq. Suliap aappaa eqqartuussivimmi akiligassiinermik aalajangiiffi-gineqarpoq, taamaattorli suliamik suliarinninnermi piffissaq annertuallaartoqatorneqarsimammat atorunnaar-sinneqarluni.Suliat taakku immikkoortumi3.2-mi sukumiinerusumik eqqartorneqas-sapput.Suliat pingajuat angalatil-luni angalanermut atatillugu naatsorsuusiornermut atatillugu peqquserlun-neruvoq. Pineqartoq eqqartuussiviup eqqartuussutaani, Kalaallit NunaanniEqqartuussisuuneqarfimmi atortiinnarneqartumi, piumasaqaaserlugu ulluni20-ni inissiisarfimmiittussanngortillugu kiisalu peqquserlunneq pillugu 5.000kr.-inik akiligassillugu pineqaatissinneqarpoq.Suliaq taanna immikkoortumi3.3-mi sukumii-nerusumik eqqartorneqassaaq.Tabel 5. Suliat pinerluttulerinermut tunngasut aalajangiiffigineqarsimasutAalajangiiffigineqartutNalunaarut itigartitsissutigi-neqarpoq1)Misissuineq unitsinneqarpoq /unnerluussineqtaamaatinneqarpoq2)3)Unnerluussinissamuttunngavissalik4)Allat5)Katillugit2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 201212023110
3
4 (1)
3 (2) 11
9
4 (1)
2
7
10
20
1 (1)1
2 (2)3
10
3 (3)0
4 (1) 3 (2)01
5 (0) 8 (1)
5 (3) 18 (2) 13 (0) 8 (4)
7 (1) 11 (2)
Nassuiaatit:1) Eqqartuussisarnermi inatsit § 337, imm. 2 malillugu akerlianik itigartitsineq.2) Suliat angallannermut tunngasut ungaluusigaapput.3) Taakkunani pineqarput suliat, eqqartuussiveqarneq pillugu inatsimmi § 338, imm. 3 malillugu (inuit pasine-qanngitsut), akerleriimmata, unitsinneqarsimasut aamma suliat eqqartuussiveqarneq pillugu inatsimmi § 312malillugu uparuaaffigi-neqarnissai taamaatiinnarneqarsimasut (inuit pasineqartut).4) Taakkunani pineqarput suliat, unnerluussissutaasimasut, akiligassiissutaasimasut imaluunniit mianersoqqus-summik nalunaarfigineqarsimasut.5) Taakkunani pineqarput suliat utertinneqarsimasut, annikitsut (angallannermut tunngasut) il.il.
12
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
2012-imi suliamik ataatsimik § 17, imm. 2 malillugu suliarineqartunik aalajan-giisoqarpoq (misissuinerit inuup toqusimaneranut imaluunniit annertuumikajoqusersimaneranut, politiit akuliussimanerisa kinguneranik). Taanna naluna-arusiorfinni 2010-mi – 2011-mi immikkoortumi 3.4-mi sukumiinerusumik eqqar-torneqarput.Tabel 6. § 17, imm. 2 malillugu misissuinerit aalajangiiffigineqarsimasut§ 17, imm. 2 malilluguaalajangiiffigineqartutMisissuinerit unitsinneqartutAllatKatillugit2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012213101202101202202022101
2.3 Suliat Rigsadvokatimit aalajangiiffigineqartut kisit-sisinngorlugitRigsadvokati 2012-imi pinerluttuleraluni sulianik siullermiikkatut ataatsimiktigusaqar-poq.Suliaq sulinermi telefoneritinneqartumik atornerluisimanermuttunngavoq immik-koortumilu 3.3-mi sukumiinerusumik eqqartorneqassaaq.Suliaq suli suliarineqarpoq.Tabel 7. Politiit pillugit naammagittaalliuutit Rigsadvokatimut takkussortutimmik-koortiterneratSuliassaq takkuttoq2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Suliaq uannga naammagittaalliutaavoq–politiitut atorfilimmit–innuttaasumit00000000010010000000000
–politiit pillugit naammagittaalliuutinikaalajangiisartut0Suliat siullermiikkatut RigsadvokatimitsuliarineqartutKatillugit
00
22
22
34
01
00
00
11
13
3. Suliat aalajangersimasutmisissorneriSulianik aalajangersimasunik misissuinerup suliat nalinginnaasut arlariiaat2012-imi suliarineqartut erseqqissaavigineqarnissaat siunertaraa.
3.1 Inatsimmi kapitali 2 – iliuusaasut pillugitnaammagittaalliuutitPolitimesterip 2012-imi politiit sulinerminni iliuusaannut naammagittaalliuutitsisamat aalajangiiffigivai. Taakkunani marluk nalunaarsukkatut suliarineqar-put. Immikkoortumi uani iliuusaasut pillugit suliat marluk nassuiaatigineqar-put.Tigusarinninnermut atatillugu politiit nukersorsimanerat pillugunaammagittaal-liuut(55PM-00173-00008-11)Tigusarinninnermut atatillugu politiit nukersorsimanerat naammagittaallior-tup ukiu-kitsup K’p naammagittaalliuutigaa. K’p naammagittaalliuumminiilaatigut allappaa, politiip P1’ip qungatsimigut sakkortuumik tigusimagaanikiisalu nukersorluni uppitis-simagaani, taamaalilluni K tunuatigut anniaateqa-lersillugu.Suliami allaqqavoq nalunaaruteqartup A’p politiit attavigisimagai oqarluniluK pisini-arfimmi tillinniarsimasoq tigummillugulu. A’p oqaatigaa K’p A saas-sukkaa, taamaa-lillunilu politiit ornigunnissaat piumasaralugu. Kingornatigutpolitiit biilii politiimik P1’imik P2’millu issimasullit piffimmukartinneqarput.Politiitut sulisut assigiimmik nassuiaapput, politiit takkunneranni K puffas-simaarsi-masoq aammalu aalassassimasoq, aammalu politiit piumasaannutmalinnikkumasi-manngitsoq. Tamanna tunngavigalugu P1’ip K paffequserlugutigusarivaa.Politiitut sulisut nassuiaanerat naapertorlugu K’p – niuertarfimmiit aniartor-nerminni – sulisut ilaat ajappaa, taamaalillunilu pineqartoq uppisingajallugu,aammalu K’p arla-leriarluni oqaatigisimavaa sulisut eqqaamajumaarlugit.P1’ip nassuiaatigaa tamatuma kingorna K’p sulisunut pisinianulluunniitsaassusseq-qinnissaa pinngitsoortinniarlugu niuertarfimmiit anninniarlugusivikitsukullammik K qungasiatigut kiisalu sakiaata nalaatigut tigusimallugu.Assersuut 1
14
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
Piffimmi piffikippallaarnera pissutigalugu K akunnermiliutissallugu politiinutajornarsimavoq. P1’ip oqaatigaa niuertarfimmi pisiniat sulisullu isersimaffigi-saat nallilerlugulu iperarsimallugu, aammalu politiit biiliinut aqqutaata sinneraK taliatigut taamaallaat tigummisimallugu.Naammagittaalliuut tunuliaqutaralugu politimesterip K’p anaanaa, K’mutoqartus-saasoq, allagaqarluni saaffigivaa aperalugulu K kingornatigut nakor-samit misissorne-qarsimanersoq. Aammattaaq politimesterip qinnutigaa, na-korsamit misissorneqarsi-massappat paasissutissanik piniarnissamut akuersis-summik perusulluni.Saaffiginnissut K’p anaanaata qisuariarfiginngilaa.Politimesteri isumaqanngilaq K’p naammagittaalliuutaa suliami paasissutis-sanit upper-narsarneqartoq. Oqaatigineqartutut piffimmi K’p pissusilersuutai,ilaatigut tigusarine-qareerluni piaaraluni sulisumik ajatsisimanera, eqqarsaati-galugit, P1’ip nukersor-simanera pisumi pisariaqarsimasoq politimesterip na-lilerpaa.Taamaalilluni P1’ip pissusilersuutai isornartorsiussallugit politimesterip tunn-gavissa-qartinngilaa.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Assersuut 2
Politiip pissusilersuutai pillugit naammagittaalliuut (nalunaarsuineq)(55PM-00171-00001-12)Naammagittaalliortup K’p tigusarineqarnermini oqaatigaa, imminornissamuteqqar-saateqartarnerminut politeeq P pisuusoq.Tamanna tunngavigalugu kingornatigut K politeeqarfimmi oqaloqatigine-qarnissamut aggersarneqarpoq. Oqaloqatigiinnermi oqaatigaa ukiup siulianikollegiaminiit anisi-taagami politiit attavigisimallugit. Tassunga atatillugu P’pallaffiani oqaloqatigi-simavaa.Qaammat ataaseq qaangiuttoq grillbarimi issiatilluni malugilerpaa politiitbiiliat P aquttoralugu saneqquttut. P isaatigut qiviarpaa, kingornalu grillbaritallimariarluni saneqquttarpaa. Aammattaaq K’p nassuiaatigaa kingornatigutP’p telefonikkut attavi-gisimagaani, aammalu kingornatigut aappariinnermutassingusumik attavigiittalersi-mallutik. K’p oqaatigaa ilaatigut ataasiarluni Psulisoq politiit biiliini ingerlaqatigisi-mallugu, aammalu P’p piumasaqarnera-tut K politeeqarfiliarsimavoq P kisimiittoq. Kinguninnguatigut allaffimmioqtakkuppoq, taamaattumillu P’p qinnuigaa aneqqullugu. Aniartorluni P’p ku-nissimavaa. Kingornatigut P K’mut sianerpoq aggeqqeqqullugulu, tamannaliitigartitsissutigaa. K naapertorlugu P kamalerpoq K’lu oqarfigalugu attaveqati-
Suliat aalajangersimasut misissorneri
15
giinnertik tamaanga killeqartoq. Taamaattorli P ullut tamaasa K’mut sianeqat-taartarpoq, naak sianeqqikkumanani neriorsuereeraluarluni.K’p paasissutissiineri tunngavigalugit K’p telemi paasissutissaatai piniarne-qarput. Tassani takuneqarsinnaavoq K’p telefoniata normua aatsaat atulersi-masoq qaamma-tialuit qaangiuttut P’p attaviginninnerata kinguneraniit.P suliamut oqaaseqartinneqarpoq. Tassani allaqqavoq ilumoortoq K’lu qanil-luin-narlutik attaveqatigiittarsimallutik.K oqaloqatigiinnissamut aggersarneqarpoq, paasitinneqarporlu telefon-normu tunniun-neqartoq paasissutissanik atorneqarsinnaasunik pissarsiviusi-manngitsoq. Aammattaaq paasitinneqarpoq P’p sulinermini pissuserisimasaaakuerineqarsinnaanngitsoq. K’p oqaatigaa iliuuserineqarsimasut naammagalu-git, kiisalu allanik iliuuseqartoqaqqissan-ngitsoq kissaatigalugu.Kingornatigut politimesterip Politiit pillugit naammagittaalliuutinut aala-jangiiniartar-tunut innersuussutigaa suliaq taamaatinneqassasoq. Tassungaatatillugu politimesterip oqaatigaa P’p sulinermini pissuserisaa akuerineqarsin-naanngitsoq, taamaattumillu P’p ulluinnarni aqutsisua attavigilersaarini P’ppissusilersuutai pillugit oqaloqatigeqqul-lugu, ilaatigut P’mut oqaatigeqqul-lugu aappariinnermi pissutsit suliffiup avataani pisariaqartut, kiisalu inunnut,politiit suliaannut attuumassutilinnut, kajumissaar-neqarani attaviginninneqpisortat sulinerannut akerliulluinnartoq. Aammattaaq politimesterip oqaatigaaP paasitinneqartariaqartoq, siunissami politeeqarfik imaluun-niit politiit biiliiaappariinnernut assingusunut atorneqaqqissagaluarpata, iliuuserisat pillugitmianersoqqussummik tunniussinermik kinguneqarsinnaasut.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Politimesterip oqaatigaa kingornatigut P oqaloqatigineqarsimasoq.
3.2 Inatsimmi kapitali 3 – pinerluttuleraluni suliat2012-imi pinerluttuleraluni sulianik aqqanilinnik aalajangiisoqarpoq.Immikkoortumi uani suliat tallimat nassuiaatigineqarput.Politiit biilianni sukkassusissamik qaangiineq(55PM-00172-00007-10)Angallannermi misissuinermut atatillugu, sumiiffimmi akuerisaasumik 40 km/t-imut sukkassuseqarfiusinnaasumi politeeq P politiit biiliannik 71 km/t-imiksukkassuse-qarluni biilerpoq. Sukkassuseq laser atorlugu uuttortarneqarpoq. PAssersuut 1
16
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
angallannermi inatsimmi sukkassusissamut aalajangersakkamik unioqqutitsisi-masutut pasineqarpoq.Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartunut saqqummius-sinermi akiligassiissummik P’mut nalunaarutigineqartumik sanasoqarpoq.P’p kissaatigaa laserimut immersuiffiik takorusullugu, uuttortaanerup iner-nera eqqaa-masaqarfiginnginnamiuk. Immersuiffik nassaarineqarsinnaasi-manngilaq, politiillu, angallannermi misissuisuusut, eqqaamanngilaat angal-lannermi misissuinerup pinngin-nerani piumasarisaasut malillugit misissuutmisissorneqarsimanersoq.Kingornatigut suliaq Rigspolitiini Angallannermut immikkoortortaqarfim-mut (Færdselsafdeling) saqqummiunneqarpoq paaserusunneqarluni – misissuutpisaria-limmik misissorneqanngikkaluartoq – biilernerup arriinnerpaaffia aala-jangerneqar-sinnaanersoq. Rigspolitiit akissutaanni erserpoq arriinnerpaaffikaalajangerneqarsin-naasimanngitsoq.Paasissutissat nutaat tunngavigalugit suliaq Politiit pillugit naammagittaal-liuutinut aalajangiiniartartunut saqqummiunneqaqqippoq, innersuussutigine-qarluni suliap upper-narsaatigineqartut atorlugit taamaatinneqarnissaa.Politiit pillugit naammagittaalliuutinut aalajangiiniartartut innersuussineqakuersaar-paat, kisianni malittarisassat naapertorlugit misissuinerup ingerlan-neqarsimannginnera isornartorsiorlugu. Aammattaaq Politiit pillugit naamma-gittaalliuutinut aalajangiiniar-tartut isornartorsiuipput, laserinik atuinissamutKalaallit Nunaanni Politiit ingerlaavar-tumik ilinniartitsisarsimanngimmata,tamannalu suliami erserpoq.Aammattaaq politimesterip oqaatigaa, laserimik atuisinnaanissamik politii-nik ilinniar-titsinissaq 2014-imi pilersaarutigineqartoq. Aammattaaq erseqqis-saatigineqarpoq suk-kassutsinik uuttortaanernut atatillugu laserinik atuisussattassaassammata politiit pikko-rissarnermut akuerisamut peqataasimasut.Tamatuma saniatigut politimesterip oqaatigaa angallannermi suliat allat,angallan-nermik misissuinermut atatillugu innuttaasut akiligassanik akuersil-lutillu akiliisimasut, suliareqqinneqarsimasut, aammalu akiligassat utertinne-qarsimasut.Assersuut 2
Tigusarineqarnermut atatillugu nakuuserneq pillugut nalunaarutiginninneq(55PM-00174-00005-11)Innuttaasoq politiini sillimasumut telefonikkut saaffiginnippoq nalunaaruti-galugulu, komunefoged K taassumalu erneri marluk S1 aammalu S2 tigusari-neqarsimasumut A’mut nakuusertut, ilaatigut isimmigarlugu. Nalunaaquttapakunnerata affaata missaa qaangiuttorlu K sillimasunut sianerportaaq oqar-
Suliat aalajangersimasut misissorneri
17
lunilu A K’p illuanut aserorterisima-soq, taamaalillunilu K’p A paffequserlugueqqissisissimallugu. Tassunga atatillugu K’p politiit ikiuunnissaat kissaatigaa.Piffimmi paggittoqarunnaarsimammat politiit aalajangerpaat helikopterimikangal-lammilluunniit attartornikkut pilertortumik ornigunnissaq pisariaqann-gitsoq.Aammattaaq suliami allaqqavoq K’p ernera S1 ullukkut nunaqarfimmi niu-ertarfimmi karsimik immiaaqqanik imalimmik tillissimasoq. Piffissami tassaniilaatigut A ilagisi-mavaa. S1’ip A ilagalugu pingajuminnukarsimapput karsi til-litaq nassarlugu.Kingornatigut K kommunefogeditut atuulluni takkuppoq. K’p karsi immia-aqqanik imalik tiguaa niuertarfimmullu utertillugu. Tillinniarneq nalunaaru-siarinngilaa.Kingornatigut S1 A’lu K’p illuata tungaanut aallarput. Tungaanut A S1’imutoqarpoq K anaaniarlugu, aammalu arlalinnut SMS-erluni taamatut allalluni.K’p illuanut apuuk-kamik A’p ujaqqamik puujaasanillu illup igalaavi milloorpaiaserorlugit. Piffissami tamatumani S1’ip A eqqissisaraluarpaa. Illup iluani S2 suliisersimavoq.Kingornatigut A, illuatungeralugit K, S1 aammalu S2, paggisilerput, tassun-galu atatil-lugu A paffequserneqarpoq.K’p nassuiaatigaa imminut illersorniarluni A’p tigusariniarnerani anaalluguluisim-missimallugu, A’p paffequsinnginnerani K saassuteriaraluarmagu.Paarlattuanik A’p nassuiaatigaa K’mit tigusarineqarami eqqissisimasimalluni,aammalu nammineq piumalluni paffequserneqarsimalluni. Aammattaaq A’pnassuiaa-tigaa kinguninnguatigut K’p isassimagaani uppitillunilu, kingornalu KS1’imut S2’mullu oqarsimasoq A unatassagaat. A’p nammineq nassuiaaneratutniaqqumigut timimigullu isimmigarneqarpoq, kisiannili oqaatigisinnaanagukiap isimmigarneraani qanorluunniit amerlatigisunik isimmigarneqarnini. Nag-gataatigut A’p nassuiaatigaa nakuuserneq K’p unitsissimagaa.Suliamut atatillugu takunnittut amerlasuut killisiorneqarput, taakkulu pisoqpillugu assiiginngitsunik paasinnipput.Takunnittut marluk ilaatigut nassuiaatigaat K, S1 aammalu S2 A’mut nakuu-sertut takusimallugit.Taakkulu takunnittut A’p paffequserneqareernerata kingorna anaaneqarsi-manera isimminneqarsimaneraluunniit takunngilaat. Paarlattuanilli arlalinnitnassuiaatigine-qarpoq S1’ip aammalu S2’p nakuuseqqinniarneranni K’p unitsis-simagai, aammalu A’p passunneqarnissaanut ikiorsimagaat.Politimesterip aalajangiinermini tunngavilersuutigaa A’p tigusarineqarnera-nut atatillu-gu paggittoqalersimanera, aammalu A’p paffequserniarneranut ta-
18
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
kunnittup ataatsip aammalu S2’p ikiuussimanerat. Aammattaaq politimesteriptunngavilersuutigaa S1’ip aammalu S2’p – A paffequserneqareersorlu – K’mitunitsinneqarnissamik tungaannut A nakuuserfigisimagaat.A’p nassuiaanera, eqqissisimasimalluni, uppernanngitsutut politimesterip na-lilerpaa, suliami allaqqammat A aalakoorsimasoq, K kamaassimagaa, aammaluK’p nakuuser-figinissaa siunertaralugu K’p illuanukarsimasoq.K’p pisarialimmik nakuusernerusimaneranut politimesterip naliliinerminitunngaviler-suutigaa K’p imminut illersornissamut imaluunniit nakuusernis-samut ilinniarnikuun-ngisaannarsimanera. Tamanna tunngavigalugu politime-steri isumaqarpoq – politiit ilinniarsimasut atuisarnerannik annertunerusumik– pinerluttup eqqissisarniarnerani nakuusernerit aalajangersimasut atornagitanaaleralunilu isimmigaanissaq naatsorsuu-tigineqarsinnaasoq.Politimesteri aamma isumaqarpoq karsip immiaaqqanik imallip tillinneqarsi-maneranut atatillugu K nalunaarusiorsimasariaqaraluartoq. Taamaattorli po-litimesteri isumaqar-poq K tamatumunnga isornartorsiugassaanngitsoq, K’pkommunefogeditut suliner-minut atatillugu tamatumunnga ilinniarsimann-gimmat.Tassunga atatillugu politimesterip malugeqquaa, kommunefogedit ilinniar-tinneqar-nissaat pilersinniarlugu Politimestereqarfimmit sulissutigineqartoq.Suliamik misissuineq kingornatigut – K’mut tunngatillugu – unitsinneqarpoq.Pisut aallaavigalugit politiit pillugit naammagittaalliuutinut aalajangiini-artartut politi-mesterip aalajangiineranut isumaqataapput.Kingornatigut K atorfiminut tunuarpoq, taamaalillunilu pissuserineqartutpillugit suliamik aallartitsinissaq pisinnaasimanani.Politimesterip ilassutigalugu oqaatigaa politeeqarfimmi kommunefogedit2012-imi ilinniartinneqarsimasut. Ilinniarneq sapaatit akunneranni ataatsimiatuagarsornermik aammalu sapaatit akunneranni ataatsimi misiliinermikimaqarpoq. Atuagarsornermi kommufogedit ilaatigut eqqartuussisarnermikinatsimmik, pinerluttulerinermik inat-simmik, nakuusernermik, napparsimasutqanoq sullinneqarnissaannik kiisalu tigusa-rinninnermi malerugassanik sukumi-inerusunik ilinniartinneqarput. Misiliinermut ata-tillugu kommunefogedit po-liteeqarfimmi sulipput. Piffissami tassani kommunefogedit 50-it atorfeqarput,taakkunanngalu 36-it ilinniarneq ingerlappaat. Sinneruttut piffissa-mi kingu-sinnerusumi ilinniarneq ingerlakkumaarpaat.
Suliat aalajangersimasut misissorneri
19
Nassaanut tunniunneqartunut atatillugu politiip nalunaarutigineqarnera(55PM-00174-00007-11)Innuttaasup B’p politiinut nalunaarutigaa ukiup ataatsip missaa sioqqullugu,600 kr.-it, Grønlandsbankip silataani nassaani, politiinut tunniussimallugit.Oqaatigaa aningaasat taakku nassaatut politiimut P’mut tunniussimallugit. Pi-neqartup oqarfigisimavaa ukioq ataaseq qaangiuppat politiinut saaffiginnin-nikkut aningaasat tigusinnaajumaarai, piffis-sami tassani aningaasat tiguneqar-simanngippata.Suliami allaqqavoq kassebogemi ujarlernermi 600 kr.-inik allaqqasoqanngit-soq, aammalu ulloq unnuarlu allattugaatini allaqqasoqarani ullormi pineqar-tumi B’p aningaasanik tunniussisimaneranik.P killisiorneqarpoq, kingornatigut pissutsit allat pillugit soraarsinneqarsima-soq. P’p nassuiaatigaa eqqaamanagu 600 kr.-inik nassaatut eqqussisoqarsima-nera.B allagartamik uppernarsaammik imaluunniit allamik ippernarsaammik,aningaasat politiinut eqqunneqarsimanerannut uppernarsaataasinnaasunik,tunniussaqarsinnaasi-manngilaq.Tamatuma kingornatigut suliamik misissuineq politimesterip unitsippaa, isu-maqarami pinerluttoqarsimanissaa ilimanaateqanngitsoq.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Tunumorsornermut atatillugu angallannermi ajutoorneq(55PM-00172-00005-10)Politeeq P sulinermini angallannermi ajutoornermut peqataavoq.Ajutoortoqarnerani nalunaarut, P’p suliarisimasaa, naapertorlugu P’p politiitbiiliannik aqulluni tunumorsorluni biili tunuminiit aggersoq aporpaa.Kingornatigut killisiuinermi P angallannermi inatsimmik unioqqutitsisimasu-tut pasi-neqalerpoq, sulinermini tunumorsorluni allanut ajoqutaannginnissaaisumannaaqqaar-nagu ingerlasimanini pillugu.P pisuunnginnerarpoq, nassuiaatigaalu tunumorsulinnginnermini tarrarsuu-tikkut misissoqqaarsimalluni. Aammattaaq nassuiaatigaa piffik ajutoorfiusoqmaniissimasoq, taamaalillunilu isumaqarnerarpoq biili tunuaniit aggersoq qat-tunermit tarrisimasimasin-naasoq. Nassuiaanera malillugu tunumorsorunnaare-ersoq politiit biiliat eqqortippoq.Ajutoornermi illuatungiusoq M nassuiaavoq, politiit biiliat, siuatungiminiingerlasoq, tassanngaannaq unissimasoq kingornalu tunumorsorfigisimagaani.Ajutoortoqarnerani M’ip sillimmasiisarfimmut nalunaarutaani aammattaaq
Assersuut 3
Assersuut 4
20
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
allaqqavoq P M’ip siornani 30-40 meter ungasitsigaluni tassanngaannaq unissi-masoq tunmorsuler-lunilu. M uninngasimavoq politiit biiliannit aporneqarami.Politimesterip Politiit pillugit naammagittaalliuutinut aalajangiiniartartunutnalunaaru-tigaa P ajutoornermut atatillugu angallannermut inatsimmik uni-oqqutitsisimasutut unner-luutigineqarsimasoq.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Unnerluussineq naapertorlugu P kingornatigut pineqaatissinneqarpoq. Piffis-sami eqqartuussutip isumaqatiginninniutigineqarnerani ajutoortoqarneraniitukiut marluk qaammatillu tallimat qaangiulluinnalersimammata, P’p piliaatapisuussutiginngisaanik, akiligassaq atorunnaarpoq.Assersuut 5
Takussutissat akerliannik ikuallattoqarnerani aqqutissakkut biilerneq(55PM-00172-00002-11)Innuttaasoq B nalunaarutiginnippoq politeeq P ikuallattoqartillugu aqqutissak-kut biilertoq piffimmi takussutissat unioqqutillugit.Nalunaarutiginninneranut tunngaviuvoq P’p B unitsissimammagu meeqqa-mik miki-sumik qitequsersimanngitsumik biilernermini ilaasoqarnera pissuti-galugu angallan-nermi inatsimmik unioqqutitsisutut pasillugu. Suliani nangiin-narlugit P ikuallatto-qartillugu aqqutissakkut ingerlavoq piffimmi takussutissatunioqqutillugit.P’p tamanna nassuerutigaa, taamaalillunilu suliaq akiligassiinermik 500 kr.-inik annertussusilimmik inerneqarpoq. Tamanna pitinnagu suliaq Politiit pil-lugit naamma-gittaalliuutinut aalajangiiniartartunut saqqummiunneqarpoq,taakkulu aalajangiinermut isumaqataapput.Aammattaaq P paasitinneqarpoq politimesteri isumaqartoq politiini sulisutangallan-nermi unioqqutitsinerat tulluanngitsorujussuaq, aammalu innuttaa-sumut, aatsaan-nguummat unioqqutitsilluni akiligassinneqaqqammersumut,takutitsinerlunneq anner-tuujusoq. P tamatumunnga isumaqataavoq pisorluajuusaarutigalugu.
3.3 Suliat politimesterip nammineerluni aallartitai§ 17, imm. 1-imi aalajangersagaq malillugu, politiit sulisut sulinerminni piner-lus-simanerat ilimanarluinnartillugu nalunaarutiginnittoqarsimappat nammi-neerluniluun-niit politimesterip misissuineq aallartittarpaa.Innuttaasup nalunaaruteqarsimanera tunngavigalugu nalinginnaasumik mi-sissuineq aallartittarpoq. Aammattaaq pinerluttoqarsimaneranut paasissutissa-
Suliat aalajangersimasut misissorneri
21
nik paasitinneqaruni politimesterip misissuineq aallartittarpaa. Immikkoortumiuani suliat sisamat politi-mesterip nammineerluni misissorlugit aallartitai nas-suiaatigineqarput.Sakkuusivimmi hashimut tammaasamut atatillugu misissuineq(55PM-00174-00008-11)Politeeqarfiit ilaannut politimestereqarfiup angalaneranut atatillugu misissui-nermi paasineqarpoq hashi 1 kg missaaniittoq amigaataasoq. Arsaarinnissuta-asut allattorsi-maffianni hashi allaqqavoq, kisiannili politeeqarfimmi nassaari-neqarsinnaasimanani.Kingornatigut misissuisoqarpoq Rigspolitiit Rejseholdiisa peqataaffigisaan-nik.Misissuineq naapertorlugu ilimagineqarpoq politeeq P atorfinimmat hashipoliteeqar-fimmiissimassasoq.Piffissami tamatumani, paasineqarmat hashi amigaataasoq, P suliami allamihashimik, ilaatigut hashimik politiit pigisaannik, tuniniaasimasutut pasineqar-poq. Kingornatigut P pasineqalerpoq suliami pineqartumi killisiorneqarluni.Pisuunnginnerarpoq, nassui-aatigaalu kikkut tamarmik hashi sakkuusivimmiit-toq pissarsiarisinnaasimagaat, politee-qarfimmi politiit tamarmik matuersaate-qarsimammata.Politiini sulisut arfinillit politeeqarfimmut attuumassuteqartut politimesteripkillisior-pai. Hashimut tammaaneqartumut atatillugu allanik pasilliinissamutpaasissutissanik pissarsisoqanngilaq.Suliami misissuinerup paasinarsisippaa kikkut tamarmik politeeqarfimmutisersinnaa-simasut ikiaroornartut arsaarinnissutaasimasut iserfigisinnaasi-magaat, sakkuusivimmut matuersaat piffissami pineqartumi matuersaasivimmiparnaarsimanngitsumiimmat. Politiit, politeeqarfimmut attuumassuteqartut,saniatigut allaffimmiut aammalu asaasut aammattaaq hashimut isersinnaasi-mapput.Tamanna tunngavigalugu suliamik misissuineq politimesterip unitsippaa,aammalu P’mik unnerluussineq taamaatillugu.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Aammattaaq politimesterip oqaatigaa suliap kingunerisaanik aningaasivik,ulluinnarni aqutsisup kisimi iserfigisinnaasassaa, immikkut pisiarineqarsimasoq.Kingornatigut hashinik arsaarinnissutinut atatillugu politeeqarfimmi pisusa-anngitsunik malugisaqar-toqarnikuunngilaq.Aammattaaq politimesterip oqaatigaa – suliap pineqartup kinguneranik – ha-Assersuut 1
22
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
ship paarinissaanut nalunaarsornissaanullu maleruagassat Kalaallit NunaanniPolitiini sulisunut tamanut sukannernerulersissimallugit, ilaatigut ikiaroorn-artut qanoq paari-neqassanersut kiisalu kikkut tamatumunnga isersinnaati-taassanersut. Aammattaaq maleruagassat naapertorlugit politiit namminneqmisissuinissaasa ingerlanneqarnissaat sukannernerulersinneqarpoq, taamaalil-luni politiitut sulisut pisariaqanngitsumik pasine-qarnissaat annikillisarneqas-sammat.Assersuut 2
Sulitilluni angalanerit naatsorsuusiarineqarnerannut atatillugupeqquserlunneq(55PM-00174-00004-10)Angalanermut naatsorsuusiaq, politikommissærip P’p tunniussimasaa, pilluguRigspolitiit Revisionsenhediata apeqquteqaatigaa.Naatsorsuusiap takutippaa tiimimusiat/ullormusiat tigunneranni maleruagas-siat malinne-qarsimanngitsut.Tamanna tunngavigalugu suliamik misissuineq aallartinneqassasoq politi-mesterip aalajangerpaa, aammalu ilaatigut angalanermi naatsorsuusiat P’muttunngasut allat pissarsiarineqarput. Suliamik misissuinermi Rigspolitiit Rejsehol-dii ikiuupput.P’p angalanermi naatsorsuusiaasa misissorneqarneranni paasinarsivoq P arla-leriarluni pisussaanani tiimimusiat/ullormusiat qinnutigisarsimagai.Politimesterip aalajangerpaa P taamaalilluni peqquserluttarsimasoq taman-nalu pillugu unnerluutigalugu.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Kingornatigut P eqqartuussivimmi, kingornatigut Kalaallit Nunaanni Eqqar-tuussisuu-neqarfimmi atortinneqartumi, eqqartuussummik pineqaatissiinngik-kallartumik ulluni 20-ni inissiisarfimmiittussanngortitsinermik piumasaqaatita-limmik kiisalu peqquserlunneq pillugu 5.000 kr.-inik akiligassillugu pineqaatis-sinneqarpoq.
Assersuut 3
Politeeqarfimmi hashimut tammartumut atatillugu misissuineq(55PM-00174-00003-11)Politeeqarfimmi hashinik arsaarinnissutinik politimestereqarfiup misissuinera-nut atatil-lugu paasineqarpoq suliat pingasut equngasortaqartut, hashi 600gramit missaanniittoq amigaataammat. Hashi arsaarinnissutit akornanni al-laqqagaluarpoq, politeeqarfimmiilli tammarsimalluni.Tassunga atatillugu misissuineq politimesterip aallartippaa, Rigspolitiit Rej-
Suliat aalajangersimasut misissorneri
23
seholdii ikiuuttut. Hashi pillugu pasilliinermik imaluunniit qanoq pisimasin-naaneranik misissui-neq kinguneqanngilaq. Misissuinerup takutippaa kikkuttamarmik politeeqarfimmut isersinnaasut hashimut isersinnaasimasut.Politimestereqarfiup misissuiartornera qaammatinik marlunnik sioqqulluguhashit arsaarinnissutit akisussaaffigineqarnerat politiimiit politiimut allamuttunniunneqarpoq. Tassunga atatillugu paasineqarpoq equngasoqartoq, kisian-nili malinnaaffigineqar-simanatik.Suliamik misissuineq politimesterip unitsippaa, misissueqqinnissamut periar-fissaa-russimaneq pissutigalugu.Politimesterip aalajangiineranut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqa-taapput.Iliuutsit pillugit suliami malersuisoqalinngilaq, kisiannili politeeqarfimmi ul-luinnarni aqutsisumik suliat pillugit oqaloqatiginnittoqarpoq, hashit arsaarin-nissutigineqartut akisussaaffigineqarnerisa allamut tunniunneqarnerisa equn-gasoqarnerat malinnaavigi-neqarsimasariaqaraluarmat.Aammattaaq politimesterip oqaatigaa uuma suliap kingorna haship paarinis-saanut nalunaarsornissaanullu maleruagassat Kalaallit Nunaanni Politiini su-lisunut tamanut sukannernerulersissimallugit.Suliaq nr. 55PM-00174-00008-11siuliani eqqartorne-qartoq innersuussutigineqarpoq.Nunaqarfimmi hashimik nassiussinermi politiit peqataasimanerannutpaasissu-tissanut atatillugu misissuineq(55PM-00175-00026-11)Politiip P’p nunaqarfimmut suliartorluni angalanerminut atatillugu aappariitÆ, nuna-qarfimmi najugaqartut oqaluffimmillu ingerlatsisut, naapippai. Ta-akku P oqalut-tuuppaat inuusuttuni nalunnginneqartoq hashinik nassuissui-nermi politiit peqataasartut.P’p paasisani suliffimminut uterami sumiiffimmi aqutsisuminut paasitippai.Tamanna tunngavigalugu suliamik misissuineq politimesterip aallartippaa.Aalajanger-neqarpoq P’p nunaqarfimmut suliartorluni angalaqqileruni ilaati-gut aappariit Æ kiisalu allat attuumassuteqarsinnaasut killisiussagai.Æ’kkut killisiorneqarneranni paasinarsivoq haship nassiussorneqarneranutpaasissu-tissat inummit K’mit takkuttuusut. K’p politiinut uppernarsarpaa, nu-naqarfimmi haship ajornartorsiutaanera pillugu nalunngisami oqaluunneranutatatillugu oqarsimalluni politiit peqataasartut. K’lli oqaatigaa politiit imatutpasinagit, aammalu hashimik nunaqarfimmut nassiussuinermut politiit peqata-asarnerat uppernarsaatissaqartinnagu.Tamatuma kingornatigut suliamik misissuineq politimesterip unitsippaa, isu-Assersuut 4
24
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
maqarami nunaqarfimmi ikiaroornartunik tuniniaanermut politiit peqataasi-manissaat ilimanaate-qanngitsoq.Aalajangiinermut Politiit pillugit aalajangiiniartartut isumaqataapput.
3.4 § 17, imm. 2 malillugu misissuineritUkiumi nalunaarusiorfiusumi 2012-imi suliaq ataaseq inatsimmi § 17, imm. 2malillugu aalajangiiffigineqarpoq, taakkulu politiit akuliunnerannik patsise-qartumik, imaluunniit pineqartup politiinik tigummineqarnerata nalaani inuuptoqusimaneranut imaluunniit annertuumik ajoqusersimaneranut tunngapput.Suliaq Rigsadvokatip 2010-2011-mut nalunaarusiaani immikkoortoq 3.4-mi as-sersuut 3-tut eqqartorneqarpoq.Taassuma saniatigut 2012-imi suliaq inatsimmi § 17, imm. 2-mut tunngasoqtakkup-poq.Assersuut 1
Imminortoqarneranit toqusoq(55PM-00175-00001-12)Innuttaasoq telefonikkut politiinut saaffiginnippoq oqarlunilu angajoqqaavieqqissi-viilliortut. Nalunaaquttap akunnerata ataatsip missaa qaangiuttorlupolitiinut saaffi-ginneqqippoq oqarlunilu ataatani F, kisimi angerlarsimasoq,oqarsimasoq qoorortuu-mik imminut aallaalluni imminorniarluni.Kingornatigut najugaa politiit unguaat. Aatsaannguummat F telefonikkutattaveqarfi-galugu isumaqatiginninniarfigigaluarpaat, aammalu F’ip oqaloqa-tiginissaanut periar-fissarsiorlutik najugaq orniguttut qanillattorpaat. Anger-larsimaffianut isaarissamiit politiit F oqaluuppaat.F’ip paasitippaa politiit qimagunnissaat kissaatigalugu. Politiit F qinnuigaattelefon-normumik attavigineqarfissaanik taaseqqullugu. Piffissap ilaani F poli-tiit apeqqutaan-nut qisuarianngilaq, igerpallallu tusaaneqarpoq.Politiit illumut isermata F niaqqumigut allaasimasoq nassaarineqarpoq. Ta-matuma kingunerisaanit toqukkut qimaguppoq.Suliami misissuineq politiit pillugit naammagittaalliuutinut aalajangiiniartar-tut ilan-ngunnerisigut taamaatinneqarpoq. Politimesteri isumaqarpoq F’ip im-minornerata politiit akulerunnerisigut pisimanissaa ilimagissallugu tunngavis-saqanngitsoq, eqqori-arneqarsinnaassammat F imminorsimasoq.Malugineqassaaq suliaq 2013-imi aalajangiiffigineqarmat.Nalunaarusiani siulianeersuni suliat pineqartut pillugit ilassutit paasissutissatOqaatigisassaqanngilaq.
Suliat aalajangersimasut misissorneri
25
3.5 Suliat Rigsadvokatimit suliarineqarsimasutInatsimmi kapitali 5-imi malittarisassanik ilanngussisoqarsimavoq Rigsadvo-katip suliarinnittarneranut politimesterimut imaluunniit politimestereqarfimmisulisunut tunngatillugu (politimestereqarfimmi inatsisilerituut politiitullu ator-fillit amerlanngitsut, politimestereqarfiup allatseqarfiani sulisut) iliuusaasutpillugit naammagittaalliutit aamma suliat pinerluttulerinermut tunngasut.Rigsadvokati inatsit malillugu periarfissaqarpoq statsadvokat suliani pinerlut-toqarsimaneranik paasiniaatissallugu, mannali tikillugu suliassat taamaattutnammineerluni suliarisarpai.Rigsadvokati 2012-imi suliarinneqqaartutut suliamik ataatsimik tigusaqarni-kuuvoq. Tamatumunnga tunngaviuvoq, politimesteri isumaqarmat nammineqsuliamut qanip-pallaarluni. Suliaq suli suliarineqarpoq.Sulinermi mobiltelefonip atorneranut atatillugu pinerluttulerinermikinatsimmik unioqqutitsisimasinnaaneq(RA-2012-362-0006)Politeeqarfiup sulinermi telefoninut akiligassat misissorneqarnerannut atatil-lugu, politi-mesterip paasivaa telefonit ilaat vicepolitikommissær P’p atugaanalinginnaanngit-sumik internetimut atuisorujussuusimasoq.Tamanna tunngavigalugu politimesterip Rigspolitiinut innersuussutigaa iliu-utsit pillugit P malersorneqartariaqartoq.Nalunaarutigineqarnera tunngavigalugu Rigspolitiit innersuussutigaat, Rigs-advokati qinnuigineqassasoq pillaataasinnaasumik pisoqarsimanersoq misis-soqqullugu.Suliaq suli Rigsadvokatimi suliarineqarpoq.Assersuut 1
26
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
Kalaallit Nunaanni Politiitpillugit naammagittaalliuutinutaalajangiiniartartut 2012-imutnalunaarusiaatKalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinut aalajangiiniartartut2012-imi sulianik nutaanik 23-nik tigusaqarput, ukununnga agguataarsimasu-nik:Suliat takkuttut:201202011020102200912008020070
SuliatnalunaarusiarineqartutPissusilersuutit pillugitnaammagittaalliuutit
6
5621115
6215218
6910219
151420031
7724020
Pinerluttuleraluni suliat 817.2-sagerSuliat angallannermuttunngasutMisissuilluni suliatSuliat katillugit35123
Kalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinutaalajangiiniartartut 2012-imut nalunaarusiaat
27
Ukiup ingerlani Aalajangiiniartartut suliat 17-it aalajangiiffigivaat, imatutagguataarsimasut:Suliat aalajangliffigine-qartut:2012SuliatnalunaarusiarineqartutPissusilersuutit pillugitnaammagittaalliuutit
2011
2010
2009
2008
2007
0
0
2
1
0
1
3
9521118
5215318
81010020
151820035
10525023
Pinerluttuleraluni suliat 817.2-sagerSuliat angallannermuttunngasutMisissuilluni suliatSuliat katillugit23117
Ukiup naanerani suliat 13-it ingerlapput, suliat Kalaallit Nunaanni Politimeste-rimit aalajangiiffigineqarnissamut utaqqisut, taakkunannga sisamat 2013-imijanuarimi aalajangiiniartartunit aalajangiiffigineqarsimallutik. Sulianit inger-lasunit suliat marluk 2010-meersuupput, ataaseq 2011-meersuulluni sinnerilu2012-imi takkuttuullutik.Politimestereqarfimmi sulianik suliarinninnermi piffissap atorneqartup suka-teriffigine-qarnera 2012-imi suli ingerlavoq.2012-imi naammagittaalliuutit amerlassusaat 2000-imiilli aaqqissuussinerupatuutilersin-neqarneraniit suliat takkuttut agguaqatigiissillugu amerlassusaan-niit suli appasinnerupput, kisiannili innuttaqassuseq aallaavigalugu amerlassut-sit Danmarkimiit suli qaffasinne-rupput.Pinerluttuleraluni suliani aalajangiiffigineqarsimasuni pingasut Rigspolitii-nit aammalu Politimestereqarfimmit qulaajarneqarlutik misissuiffigineqarput.Taakkunannga ataaseq politiitut sulisup angalanermut atatillugu naatsorsuu-siornerinut eqqunngitsunut tunnga-voq, tassani pineqartoq sulinermik sumi-ginnarinnittutut aammalu katillugit kr. 8.500-inut peqquserlussimasutut un-nerluunneqarsimalluni. Suliat sinneri marluk politeeqarfinni marlunni hashi-nik arsaarinnissutaasimasunik misissuinermi paasineqarpoq equngaso-qartoq,arsaarinnissutigineqarsimasut allattorsimaffianni allassimasut malillugit hashiaappaani 1.000 gramip missaaniittoq aappaanilu 649 gramip amigaataammata.Misissui-neq tunngavigalugu taakkunani marluusuni haship qanoq tammarsi-
28
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
manissaa, aammalu kina pisuusimanersoq, paasineqarsinnaasimanngilaq, poli-teeqarfimmut pineqartumut isersinnaasut tamarmik ikiaroornartunut arsaarin-nissutaasunut isersinnaasimammata, ikiaroornartunut arsaarinnissutaasunutmatuersaat politeeqarfimmi matuersaasivimmi parnaarsimanngitsumi, sulisuttamarmik iserfigisinnaasaanni, inissisimammat.Suliat taakku tunngavigalugit, hashit arsaarinnissutaasut qanoq paarineqar-nissaat, kikkullu taakkununnga matuersaateqassanersut, Politimestereqarfiupsukateriffiginikuuaa, maannalu politeeqarfimmi ulluinnarni aqutsisoq kisimitamatumunnga matuersaate-qartuuvoq.Pinerluttuleraluni suliani allani aalajangiiffigineqarsimasuni misissuineqtaamaatinne-qarpoq, pinerluttoqarsimanissaanut naammattumik tunngavis-saqanngimmat.Pissusilersuutigisat pillugit sulini aalajangiiffigineqarsimasuni suliami ataat-simi, nalunaa-rusiarineqartutut naammassineqartumi, politiitut sulisup pissusi-lersuutaa unnerluutigis-sallugu tunngavissaqarsimavoq, sinnerinilu isornartor-siuinissamut utoqqatsinissamul-luunniit tunngavissaqarsimanani.§ 17, imm. 2 malillugu suliani marlunni aalajangiiffigineqarsimasuni, politiitakulerunne-rigut ajoqusernerit, isornartorsiuinissamut tunngavissaqarsimann-gilaq.Aalajangiiniartartut Politimesterip uppernarsaatinik naliliisarneranut aam-malu sulianut aalajangiiffiginnittarneranut tamanut isumaqataasarput.Ukiup ingerlanerani Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartar-tut sulianik aalajangiinissamut sisamariarlutik ataatsimiittarsimapput, saniati-gullu allakkatigut suliat aalajangiiffigisarlugit.Aammattaaq Aalajangiiniartartut aprilimi Politimestereqarfimmi Nuummiit-tumi ataatsi-miinnermut peqataapput. Ataatsimiinnermi suliat naammagittaal-liuutaasut suliarineqar-tarnerannut aporfiusartut piusut aammalu nalinginnaa-sumik aporfiusartut eqqartornerisa saniatigut Kalaallit Nunaanni politeeqar-nermik aaqqissuussinerup allanngortinneqarnera eqqartorpaat, politeeqarfiitagguarnerat tallimaniit sisamanut ikilisinneqarsimammata, agguataarneritkommuninut killigitinneqartut malinneqalermata, aammalu Den UafhængigePolitiklagemyndighedimik suleqateqarneq eqqartorneqarluni.Aammattaaq Aalajangiiniartartut Politimestereqarfik peqatigalugu Nuummioktoberi qaammat Den Uafhængige Politiklagemyndighed ataatsimeeqati-gaat, suliat naammagit-taalliuutigineqartut siunissami suliarineqarnissaannutsuleqatigiinnissaq eqqartorneqarlu-ni. Illuatungeriit suleqatigiinnissap pilersin-nissaanut isumaqataapput, tamannalu erseq-qissaavigissallugu illuatungeriitsulissutigaat.
Kalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinutaalajangiiniartartut 2012-imut nalunaarusiaat
29
Ukiut nikinneranni eqqartuussissuserisisoq Peter Schriver siulittaasutut tu-nuarpoq, ataa-nilu atsiortoq siulittaasutut 1. januar 2013 inissippoq. Siulittaa-sumut sinniisussatut nutaa-tut eqqartuussissuserisoq Anita Strauss Sørensenivertinneqarpoq.
Nuuk, ulloq 18. februar 2013Kalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinikAalajangiiniartartut siulittaa-suat:Jesper Müller
30
U n n e r l u u s s i s u u n e r u p 2 012 – i m u t u k i u m o o r t u m i k n a l u n a a r u s i a a a
SuliaasimasuniknalunaarsuutRigsadvokatens j.nr.RA-2012-362-0006Kalaallit Nunaanni Politimesterip j.nr.55PM-00173-00008-1155PM-00171-00001-1255PM-00172-00007-1055PM-00174-00005-1155PM-00174-00007-1155PM-00172-00005-1055PM-00172-00002-1155PM-00174-00008-1155PM-00174-00004-1055PM-00174-00003-1155PM-00175-00026-1155PM-00175-00001-12
31
IlanngussaqIlanngussaq 1Kalaallit Nunaanni politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalaja-ngiiniartartut2012-imi ilaasortai:Kalaallit Nunaanni Politiit pillugit naammagittaalliuutinik aalajangiiniartartutFjeldvej 16Postboks 593900 NuukSiulittaasoq:Advokat Peter SchriverJesper Müller (sinniisussaq)Kalaallit Nunaanni inatsisartunit inassutigisaq:Mette Sofie LerchKaren Banke Petersen (sinniisussaq)Kalaallit Nunaanni inatsisartunit inassutigisaq:Rudolf HeilmannJørgen Lund (sinniisussaq)
Rigsadvokaten
Frederiksholms Kanal 161220 København K
Telefon 72 68 90 00
Rumfang.dk •13194-72
