§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

Tilsynet i henhold til grundlovens § 71 2023-24
§71 Alm.del Bilag 43
Offentligt

Tasiilami Prinsesse Margrethes Børnehjem-imut nakku-

tilliilluni alakkaaneq pillugu nalunaarusiaq (Nakkutilliilluni

alakkaaneq 2)

1. Aallaqqaasiut

Marlunngornermi 5. september 2023 § 71 naapertorlugu nakkutil-

liiartortut siumut nalunaarutigeriikkaminnik Tasiilami Prinsesse

Margrethe Børnehjemme-mut nakkutilliiartorlutik alakkaapput.

§ 71 naapertorlugu nakkutilliiartoqataapput nakkutilliisunut

siulittaasup tullia Camilla Fabricius (S), Theresa Berg Andersen

(SF), Alexander Ryle (LA), Stinus Lindgren (RV) aamma Aaja

Chemnitz (IA).

Taakku saniatigut peqataapput ataatsimiititaliap pisortaa Lis

Grønnegaard Rasmussen, ataatsimiititaliap allattaa Charlotte

Avnsted-Vilman, ataatsimiititaliami assisstenti Gitte Ravn Jensen,

oqalutsilu.

Meeqqat angerlarsimaffianiit peqataapput Bent Maratse,

Aningaasaqarnermi siunnersorti Prinsesse Margrethes

Børnehjemimi, aamma innarluutilinnut paaqqinnittarfimmi

Nasippi-miit Kista B. Kuitse, immikkoortortami

aqutsisuugallartoq Prinsesse Margrethes Børnehjemimi

Nukarlerni Vera Aminak, immikkoortortami aqutsisuugallartoq

Prinsesse Margrethes Børnehjemimi Angajullerni, aamma

Tina Evaldsen, Isumaginninnermi aqutsisoqarfimmi Forstanderi.

Taakku saniatigut Kommunemiit Tasiilami immikkoortortami

pisortaq Hjørdis Viberg aamma oqalutsi peqataapput.

Nakkutilliisut alakkaallutik takkunneranni meeraq ataasiinnaq

angerlarsimaffimmiippoq. Meeqqat allat atuarfimmiipput/ulluu-

nerani paaqqinnittarfinniipput. Taamaattumik aalajangerneqarpoq

nakkutilliisut utaqqissasut meeqqat angerlarnissaannut, pingaar-

tinneqarmat nakkutilliisut meeqqat naapissagaat inissinneqarfigi-

simasaminniitillugit.

Nakkutillisut aallaqqaasiutigalugu børnehjemme-mi sulisunik

ataatsimeeqateqarput, sulisut oqaluttuarlutik ulluinnarni qanoq

ingerlasoqartarnersoq, sullitatik kikkuunersut aamma sunik u-

nammilligassaqartarnerlutik.

2. Nakkutilliiviup oqaaseqaataa

Nakkutilliiviup aarlerinaateqartippaa piffissami sivisuumi

Prinsesse Margrethes Børnehjemimi forstandereqarsimannginnera

aammalu tullersorteqarsimannginnera. Tamanna pingaaruteqarpoq

26. februar 2024

§ 71-tilsynet

Charlotte Avnsted-

Vilman

Udvalgssekretær

charlotte.avnsted-

[email protected]

Tlf. 33373648

Folketinget

Christiansborg

1240 København

3337 5500

[email protected]

www.ft.dk

Side 1 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

meeqqanut inuusuttunullu ineqartunut sulisunullu

atugassarititaasut pitsaasuussappata aqutsisoqarnissaa

ersarissumik sulisut suliassaannik naatsersuutigisanik

ersarissaasussamik, saniatigullu siunnerfinnik anguniagassanillu

meeqqanik inuusuttunillu sullissinermi siunnerfiusussanik

peqarnissaq qulakkeerlugu.

Nakkutilliiviuttaaq aarlerinartoqartippaa sulisut ilaatigut

misigisarmassuk meeqqat angerlartiaarneqartarneri.

Taamaattoqartillugu pingaaruteqarpoq iluameertumik

malinnaaffiginninnissaq, ilaqutariinnut sakkussanik

tapersiinikkut.

Nakkutilliiviup aamma pingaartilluinnarpaa meeqqat inuusuttullu

inissinneqarnikut angajoqqaaminnut

attaveqaannaavissinnaanissaat, angerlarsimaffiup avataanut

inisseqqanerminni. Taamaammat pingaaruteqarpoq

oqartussaasunit tikeraarluni angalatitsisarnerit malittarisassartaasa

eqqumaffigineqarnissaat. Nakkutilliiviulli isumaqataaffigaa,

tikeraarluni angalatitsisarnerit pissutsit assigiinngitsut

apeqqutaallutik iluatsittuaannanngimmata. Nakkutilliiviulli

naliliiffigaa aningaasat tikeraarluni angalanissaraluanut

piviusunngunngitsoortunut peqqutaatinneqartussaanngimmata.

Taakku saniatigut nakkutilliiviup ajunngitsutut isigaa børnehjemi

ataavartumik tarnip nakorsaqarnera, meeqqanik angajoqqaanillu

oqaloqateqarsinnaasumik.

Taamatuttaaq nakkutilliiviup ajungitsutut isigaa kommunemi

siunnersuisoqatigeeqarmat angajoqqaat angajoqqaatut

inissisimanerminni pisariaqartitsinermi atorsinnaasaannik

3. Prinsesse Margrethes Børnehjemmi naatsumik

Prinsesse Margrethes Børnehjemmi ulloq unnuarlu meeqqanut

inuusuttunullu angerlarsimaffiuvoq. Pingaartumik qatannguti-

giiaat tamaanngaaneersut. Ukioqarput 0-miit 14 angullugit.

Sullinneqartunut tamanut assigiissutaavoq, meeqqat isumaginnin-

nikkut perorsaanikkut annertuumik ikiorneqarnissaminnik pisaria-

qartitsinerat.

Prinsesse Margrethes Børnehjem pingasunik immikkoortortaqar-

poq:

Nukarliit, meeqqat 0-9 akornanni ukiullit, aamma Angajulliit,

meeqqat 10-14+ akornanni ukiullit. Taakku saniatigut børnehjem-

mi innarluutilinnut immikkoortortaqarfpoq Nasippi, tassungalu

Side 2 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

atasumik sannaveqarpoq. Aamma angisuumik timersortarfeqar-

poq, tassani timersornikkut sammisassaqartitsisoqartarluni.

Børnehjemmi Namminersornerullutik Oqartussat pigisaraat,

Inunnik Isumaginninnermut Aqutsisoqarfiup ataani inissisimal-

luni.

Nakkutilliiartorluni alakkaanerup nalaani meeqqat inissinneqarsi-

masut 2-14 akornanni ukiuliupput, tamarmillu akuersissuteqarner-

mik tunngaveqartumik inissinneqarsimallutik, taamaattorli aamma

akuersisisitsinertaqanngitsumik meeqqanik inissiisoqarsinnaavoq.

Inunnik Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik børnehjemme-p inger-

lanneqarneranut akisussaavoq. Nakkutilliiartorluni alakkaaneq

sioqqullugu børnehjemme-miit ilisimatitsissutigineqarpoq tulluar-

tumik aqutsisoqarnerup tungaatigut amingaateqarlutik. Alakkaa-

nerup nalaani taamaalilluni forstander-eqanngilaq taassumaluun-

niit tullersortaanik atorfeqartoqarani. Tamatuma saniatigut aamma

immikkoortortani Angajullerni Nukarlernilu pisortatut atorfiit

inuttassarsiuunneqarput, alakkaanerup nalaani atorfiit taakku

utaqqiisaasumik inuttaqartinneqarlutik.

Nakkutilliiartorluni alakkaaneq sioqqullugu nakkutilliisut apeq-

qutigisimavaat børnehjemme-mi sulisut ilinniagaqarnerup tungaa-

tigut qanoq inissisimanersut, atorfiillu ilinniagaqartunik inuttaqar-

nersut. Børnehjemme-miit tamanna pillugu nalunaarutigineqarpoq

piffissap ilaannaani sulisartumik perorsaasutut ilinniarsimasumik

ataatsimik sulisoqartoq. Sulisut sisamat isumaginnerup tungaa-

tigut ilinniagaqarsimasuupput, sulisut marluk peqqinnissap tun-

gaatigut ilinniagaqarsimasoq, allaffimmioq ataaseq, taavalu

sulisut 27-it suliamut atatillugu ilinniagaqanngitsut, igasoq ataa-

seq, kiisalu pedel ilinniagalik.

4. Nakkutilliisut alakkarterinerat

Meeqqat atuarfimmiit/ulluunerani paaqqinnittarfimmiit angerlar-

nissaat sioqqullugu nakkutilliisut periarfissaqarput angerlarsimaf-

fimmi alakkarterinissaminnut. Sumi tamani torerlunilu eqqiluip-

poq. Angerlarsimaffippalaarpoq, naak pequterpassuaqanngikka-

luartoq.

Nukarliit Angajulliillu immikkut illoqarput. Nukarlerni meeqqat

qatanngutigiit ineqatigiissinnaapput. Angajullerni immikkut inee-

raqartiterput.

Nakkutilliisut malunginiarpaat isaariap silataani igalaamineq

imermik imalik tamaaniippat, sikaritsip kimmivikorpassuinik ima-

lik. Nunamilu aamma sikaritsit kimmivikorpassuaqarpoq.

Side 3 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

Angajulliit najugaqarfianni nakkutilliisut igaffik, ini isersimaar-

tarfik ineeqqallu allat alakkarterpaat.

Nakkutilliisut meeqqat Nukarlerneersut marluk naapippaat. Inuu-

nerissaarpasipput toqqissisimarpalullutillu. Nukappiaqqap aappaa-

ta inini alakkartippaa.

Nakkutilliisut meeraq anginerusoq aamma naapippaat. Nukappia-

raq oqaluttuarpoq børnehjemme-mi najugaqarluni ajunngitsoq.

Illoqarfiup atuarfiani 7. klasse-mi atuartuuvoq.

Nukappiaqqap inini alakkartippaa. Siniffeqarpoq allaffeeraqarluni

issiavittalimmik, atisanut sikaavik, aserorternikoq putorpassualil-

lu.

Nukappiaraq oqaluttuarpoq kamaleraangami sikaavik putusarlu-

gu. Assit pingasut nivingapput, ilaqutai, allamilli iigaq nivinga-

soqanngilaq.

5. Tamalaat

Forstanderip oqaluttuaraa, meeqqat inuusuttuaqqallu inissinne-

qarsimasut sumiginnagaasimakkajuttuusut annersaaffiusuni imi-

gassamillu atornerluisuuffinni peroriartorsimasuullutik. Meeqqat

nalinginnaasumik silassorissuupput isumaginninnerup perorsaane-

rullu tungaatigut immikkut suliniarfigineqarnissamik pisariaqartit-

sisuunatik. Meeqqat, isumaginninnikkut perorsaanikkut immikkut

ittumik pisariaqartitsisut allamut inissinneqakkajuttarput.

Sulisut oqaluttuarput Tasiilami napparsimavimmi immikkut

meeqqanut nakorsanik sulisoqanngitsoq. Meeqqamik imigassamik

akornuserneqarsimalluni inunngortumik nalaassisoqartarnera ta-

kussaanngitsoq unnerpaat.

Børnehjemme-mi suliniarnermi siullerpaamik annerpaamik siu-

nertarineqarpoq meeqqat asanninnermik tuniorassallugit. Tarnip

pissusaanik ilisimasalik aalajangersimasoq suleqatigineqarpoq,

meeqqanik angajoqqaanillu oqaloqatiginnissinnaasoq. Utaqqiso-

qanngilaq. Alakkaanissaq sioqqullugu sulisut nalunaarutigivaat

meeqqat arlaannaalluunniit tarnip nakorssanit qulaajaaffigine-

qarsimanngitsoq.

Angajoqqaat aamma kommunip siunnersuisarfia atorsinnaavaat,

angajoqqaatut atuuffissamik tungaatigut ajornartorsiuteqartillu-

tik.

Side 4 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

Meeqqat inissinneqarsimasut illoqarfinnit allaneersut pisinnaa-

titaapput ukiumut marloriarlutik tikeraarnissaminnut, angala-

nermilu meeraq sulisunit ingiaqatigineqassaaq.

Pingaarutilerujussuuvoq meeqqat inissinneqarsimanermik nalaani

angajoqqaaminnut attaveqarnissaat, siunertaammammi piffissap

ingerlanerani meeqqat angajoqqaaminnut angerlaqqinnissaat. Ta-

matigulli tikeraarnissat piviusunngorsinnaaneq ajorput. Tamanna

arlalinnik patsiseqarsinnaavoq. Ilaatigut angajoqqaat isumaqati-

giissuteqarfiginiarneri iluatsinngitsoorfiusarput, inuttut inuuner-

minni killiffitsik pissutigalugu.

Taamaattoqartillugu sulisut meeqqap angajoqqaaminut attaveqar-

nissaa nalilersortuartassavaat, meeqqap angerlamut tikeraarnissaa

ilumut meeqqamut iluaqutaassanersoq. Tamanna tamatigut taa-

maanneq ajorpoq. Ilaannikkut angalanissamut aningaasaliisoqar-

nissaa sivittoruttoortinneqartarpoq, tamanna kommunimut aam-

ma akisusinnaasarmat, aammalu angajoqqaat ungasittumi najuga-

qarsinnaasarmata. Tamakku saniatigut sila aamma aporfissaler-

suisarpoq.

Angajoqqaallli qaqugukkulluunniit meeqqatik børnehjemme-mut

pulaarsinnaavaat, aammalu børnehjemme-mi unuiffissaqarlutik.

Assersuutigalugu tamaani ilaqutariinnut inissaqarpoq.

Sulisut oqaluttuaraat, tikeraarluni angalasarnerit pingaaruteqar-

tuusut, tassami meeraq siunissami angerlaqqittussaammat. Pif-

fissaq sivisuallaarsimappat attaveqartoqarsimanani, tamanna

meeqqamut angajoqqaanut angerlartumut oqittuinnaaneq ajor-

poq. Sulisut tamanna eqqumaffigilluarpaat.

Meeqqat angajoqqaallu akornanni attaveqarneq peqatigiilluni

oqaloqatigiittarnikkut ingerlanneqartarpoq, tamanna kommunip

angajoqqaallu akornanni isumaqatigiissummik tunngaveqarpoq.

Taamaaliornikkut qulakkeerneqarpoq meeqqap inuusuttuaqqal-

luunniit inissinneqarsimaneranut tunngatillugu angajoqqaat aku-

lerusimatinneqarnissaat.

Nakkutilliisut apeqqutigaat, nalinginnaasumik meeraq qanoq sivi-

sutigisumik børnehjemme-mi inissisimasarnersoq. Tamatumun-

nga sulisut akissutigaat pissutsit assigiinngitsorujussuusut. Sulisut

ilaatigut misigisarput meeraq siusippallaartumik angerlartinne-

qartartoq, tamanna meeqqamut ajoqusiisinnaammat. Taama piso-

qartillugu pingaartuuvoq iluamik malitseqartitsisoqartarnissaa

ilaqutariit immikkut ikorfartorneqarnissaannik isumaginnilluni.

Sulisut oqaluttuarput, Kalaallit Nunaanni nalinginnaasoq, siusis-

sukkut meerartaartarneq. Ilaqutariit aaqqissuussaanerat aamma

Side 5 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

allaaneruvoq Danmarkimi pissutsinut sanilliullugu, Kalaallit

Nunaannimi takornartaanngimmat amerlasuut arlalinnik meerar-

taartarnerat. Kalaallit Nunaanni meeqqat tamarmiusut 5 %-ii

angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimapput.

Sulisut oqaluttuaraat, namminneq paasinninnertik naapertorlugu,

meeraanermi sumiginnagaasimanertik pissutigalugu inuusuttut

namminneq siussisukkut ilaqutartaarumasartut.

Tamanna illuatungilerniarlugu assersuutigalugu Tasiilami suli-

niuteqarluni misilinneqarsimavoq, inuusuttuaqqat inuusamik

naalungiarsummik paarisassaqartitaasimallutik. Taamaaliornik-

kut paaseqqullugu naalungiarsuuteqarneq qanoq suliassartaqar-

tiginersoq. Sulisulli ilisimannginnerarpaat tamanna sunniute-

qarnersoq inuusuttut ilaqutartaajaartarnerannut tunngatillugu.

Sulisut aamma oqaluttuaraat, angerlarsimaffinni siusissukkut

iliuuseqartarneq ukkanneqartartoq, soorlu Nuummi suliniutigi-

neqarluni.

Nakkutilliiartorluni alakkaanissaq sioqqullugu nakkutilliisut apeq-

qutigisimavaat, børnehjemme-mi pinerlunniarnerup tungaatigut

pinaveersaartitsilluni sutigut qanorlu annertutigisumik suliniute-

qartarnersoq.

Tamanna pillugu børnehjemme-miit paasissutissiissutigineqarpoq,

sulisut meeqqanik oqaloqateqartartut arlaatigut pinerluuteqarner-

mut assigusinnaasumik pisoqarsimatillugu. Børnehjemme-mit

aamma kommuni suliamillu isumaginnittut attaveqarfigineqartar-

put pinaveersaartitsilluni suliniutit pillugit.

Alakkaanissaq sioqqullugu nakkutilliisut aamma apeqqutigisima-

vaat, børnehjemme-mi ukiumi qaangiuttumi pissaanermik atuine-

rit qassit pisimanersut. Børnehjemme-mit tassunga atatillugu akis-

sutigineqarpoq 2022-imi Prinsesse Margrethes Børnehjemme-mi

marloriarluni pissaanermik atuisoqarsimasoq.

Pisaanermik atuinerit marluusuni tamatigut tassanngaannaq piso-

qarneratigut meeraq sakkortusaartoq nammineq meeraqataalu il-

lersorniarlugit pissaanermik atuisoqarsimasoq. Ilanngullugu er-

seqqissarneqarpoq sulisut meeqqanik oqaloqateqartartut pissaa-

nermik atuisoqarsimatillugu, ilanngullugu siunissami pissaaner-

mik atuisariaqarneq qanoq iliorluni pinngitsoorneqarsinnaanersoq.

Pisut qaangiunnerini toqqissisimanarsigaangat aatsaat sulisut

meeqqanik tamanna pillugu oqaloqateqartarput.

Børnehjemme-mit oqaatigineqarportaaq inissiisarfimmi tamaani

politikkeqarmat sulisut meeqqanut inuusuttuaqqanullu oqaatsi-

Side 6 | 7

§71, Alm.del - 2023-24 - Bilag 43: § 71-tilsynets endelige rapport for anmeldt tilsynsbesøg den 5/9-2023 på Prinsesse Margrethes Børnehjem i Tasiilaq, Grønland (tilsynsbesøg nr. 2)

mikkut qanoq atuinissaat pillugu. Sulisut siunertaraat meeqqanut

oqaatsimikkut ataqqinnissasut, tatiginnissasut ammasuussasullu.

Børnehjemme-mi aamma illup iluani ileqqorissaarnissamut malit-

tarisassaqarpoq. Malittarisassat meeqqanik ataatsimeeqateqartar-

nerni ingerlaavartumik oqaluuserineqartarput.

Børnehjemme-miit paasissutissiissutigineqarnikuuvoq unnukkut

piffissaq innarfiusartoq Angajullerni nukarlernut atatillugu kingu-

sinnerpaamik nal. 20:30 innarfiusassasoq, meeqqalli anginerit nal.

21:00 angerlareersimasassasut.

Nukarlerni nal. 20:00 innareersimasussaapput. Piffissat pulaarfiu-

sinnaasut pillugit atuuppoq, kammalaatit atuaqatillu pulaarsin-

naallutik, unnukkut nerinissap tungaanut.

Mobilttelefoniut atatillugu atuuppoq, nukarlerni mobiliminnik

atuisinnaallutik ualikkut, unnukkut nerinissap tungaanut.

Angajullerniittunut atuuppoq, mobiltelefon atorneqarsinnaalluni

innarnissap tungaanut. Atortut elektronisk-iusut, soorlu iPad-it

atorneqanngillat wi-fi-mut attaveqanngimmat.

Naggasiutigalugu sulisunit ilisimatitsissutigineqarpoq børnehjem-

me-mut suliamut ilinniarsimasunik sulisussarsiniarneq assut ajor-

nartorsiutaasoq, tamatumunngalu takussutissaasoq ullumikkut su-

lisut ilinniagaqarnerup tungaatigut qanoq inissisimanerannik. A-

jornartorsiulli eqqumaffigineqarpoq.

[Dette er en oversættelse. I tvivlsspørgsmål henviser vi til den danske original].

Nutsigaavoq. Nalorniguit qallunaatuua takuuk.

Side 7 | 7